Трајанка Кимова–Специјалист за човечки ресурси.
Македонските работници се талентирани, мотивирани и подготвени да дадат максимум. Но многумина заминуваат надвор од земјата. Причината не е желбата за лесна заработка – заминуваат затоа што нивниот труд тука не се вреднува, нема јасна перспектива и развој.
Јасно е: во странство, многу млади по 3–4 години успеваат да купат куќа, стан, кола или викендичка – нешто што кај нас е скоро невозможно да се оствари со цела животна заработка.
Проблемот не е во народот, туку во културата на продуктивност, вреднување на трудот и управување со човечките ресурси во Македонија.
1. Недостаток на систем за мерење на продуктивност
Во многу македонски компании нема јасни норми, стандарди или цели за работниците. Работникот не знае што значи „добро завршена работа“ и како неговиот придонес влијае на резултатите на компанијата.
Во странство, пак, компаниите користат системи кои ја мерат продуктивноста по конкретни критериуми: брзина, квалитет, постигнати цели, автоматизација. Тоа го мотивира секој работник да го даде својот максимум. Во Македонија, недостигот на вакви системи ја убива мотивацијата и создава чувство на недоволно ценет труд.
2. Плата одвоена од резултати
Платите кај нас често се утврдуваат според минималните законски рамки или просечни пазарни вредности, а не според реалниот придонес на работникот.
Последица: младите не заминуваат поради лесна заработка – заминуваат затоа што нивниот труд не се вреднува, нема перспектива и развој.
3. Лидерите како ограничувачи, а не визионери
Многу менаџери и сопственици се уште управуваат по стар принцип од 90-тите: „дај работа, дај плата, не прашувај“. Но новите генерации бараат развој, јасен пат за напредок и признавање на нивниот труд.
Недоволното внимание кон HR практики, системско водење на луѓето и развој на таленти ја прави Македонија земја која постојано губи своите најкреативни и мотивирани кадри.
4. Миграцијата како симптом, не како причина
Често се критикуваат младите што заминуваат на сезонска или трајна работа во странство. Вистинската причина не е желбата за подобар живот – причина е системот кој не им нуди реална перспектива тука.
Миграцијата е симптом на структурни проблеми во економијата и управувањето со човечките ресурси, а не карактерна слабост на младите или работниците.
5. Решение – култура на продуктивност и праведно вреднување
За да имаме повисоки плати и да ги задржиме нашите кадри, потребни се следниве промени:
- Градење култура на продуктивност: јасни цели, стандарди и мерење на резултати на сите нивоа.
- Системско вреднување на трудот: плата и бонуси директно поврзани со придонесот на секој работник.
- Развој на лидери и HR практики: кои ќе ги препознаваат талентите, ќе ги мотивираат и ќе обезбедат професионален раст.
- Стабилна и предвидлива деловна средина: владеење на правото, добра инфраструктура и институции кои поддржуваат бизнис.
Примери од пракса: воведувањето KPI во продажен тим доведе до 25% зголемена продуктивност за само 3 месеци.
Само со овие промени Македонија ќе престане да ја губи својата најголема сила – луѓето. Само тогаш младите ќе бидат продуктивни и мотивирани овде, а не во странство.
Доколку преземете содржина (статија или оглас) од 24HR задолжително наведете „Извор: 24HR“ на крајот на статијата со hyperlink кој ќе води од преземената содржина. Преземањето на интервјуа не е дозволено. Повеќе за условите за користење е наведено тука.
